Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Yönetmeliği (“Yönetmelik”) 25/05/2023 tarihli ve 32201 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanmıştır ve yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Yönetmelik’le birlikte 19/10/2005 tarihli ve 2005/9617 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik” yürürlükten kaldırılmıştır.
Yönetmeliğin amacı küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin tanımlanması, nitelendirilmesi, sınıflandırılması ve uygulamalara ilişin usul ve esasların belirlenmesidir. Yönetmelikte küçük ve orta büyüklükteki işletme (“KOBİ”), yıllık çalışan sayısı 250 kişiden az olan yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosunundan herhangi biri 500.000.0000 TL’yi aşamayan işletmeler olarak tanımlanmıştır.
KOBİ tanımında değişiklik
KOBİ’ler Yönetmelikte aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır.
| Eski | Yeni | |
| Mikro işletme | Yıllık çalışan sayısı 10 kişiden az olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 5.000.000 TL sınırını aşamayan işletmeler. | Yıllık çalışan sayısı 10 kişiden az olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 10.000.000 TL sınırını aşamayan işletmeler. |
| Küçük işletme | Yıllık çalışan sayısı 50 kişiden az olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 50.000.000 TL sınırını aşamayan işletmeler. | Yıllık çalışan sayısı 50 kişiden az olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 100.000.000 TL sınırını aşamayan işletmeler. |
| Orta büyüklükteki işletme | Yıllık çalışan sayısı 250 kişiden az olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 250.000.000 TL sınırını aşamayan işletmeler. | Yıllık çalışan sayısı 250 kişiden az olan ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 500.000.000 TL sınırını aşamayan işletmeler. |
Sınıf değiştirme veya KOBİ vasfının kaybedilmesi hususunda dikkate alınacak tarihler
Yukarıda sıralanan kriterlerden herhangi birini, son 2 hesap dönemine ait verileri ile aşan işletmeler KOBİ niteliğini kaybederken, son hesap dönemine ait verileri ile söz konusu kriterlerin altına düşen işletmeler ise KOBİ niteliği kazanır. Buradan işletme sınıflarının son hesap dönemine ait veriler ile belirlendiği anlaşılmaktadır.
Bir önceki değişiklikte yer alan ‘’Hesapların kapanış tarihindeki veriler esas alınarak sınıf değiştirme veya KOBİ vasfını kaybetme tarihleri, verilerin temini süresine bağlı olarak destek sağlayan kuruluşlar tarafından farklı belirlenebilir’’ ifadesi yayımlanan yeni yönetmelikte kaldırılmıştır.
Yönetmelik kapsamında işletmelerin KOBİ niteliği ve sınıfını belirlemede kullanılacak verilerin tarihi:
– Kurumlar vergisi mükellefleri için 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununda belirtilen beyanname verme süresinin içinde bulunduğu ay sonu,
– Gelir vergisi mükellefleri için 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen beyanname verme süresinin içinde bulunduğu ay sonu olarak belirlenmiştir.
İşletme türleri
1.Bağımsız işletme
– Tek başına başka bir işletmenin sermayesinin %25 ve daha fazlasına sahip değilse,
– Herhangi bir veya birkaç bağlı işletme müştereken bu işletmenin %25 veya daha fazla sermayesine sahip değilse,
– Gerçek kişi işletmeleri,
– Bir işletme 1. Fıkrada belirtilen %25 oranı; Üniversiteler, araştırma merkezleri, kamu yararına çalışan dernek ve vakıflar, nitelikli yatırımcılar ve kurumsal yatırımcılar, kitle fonlaması platformları, yıllık bütçesi 25 Milyon TL’den az olan veya nüfusu 5000 az olan yerlerdeki belde belediyeleri dahil belediyeler ve köy tüzel kişilikleri veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da girişim sermayesi yatırım fonları tarafından aşılsa bile bu işletmeler bağımsız işletme sayılmaktadır.
2.Ortak işletme
– Tek başına veya bağlı işletmeleriyle birlikte müştereken başka bir işletmenin sermayesinin %25 veya fazlasına ve %50’si veya daha azına sahip olması,
– Kendisinin sermayesinin %25 ve fazlasına ve %50’si veya daha azına başka bir işletmenin tek başına veya bağlı işletmeleriyle birlikte müştereken sahip olması halinde işletmeler ortak işletme olarak nitelendirilir.
3.Bağlı işletme
– Tek başına veya bağlı işletmeleriyle birlikte müştereken başka bir işletmenin sermayesinin çoğunluğuna sahip olması,
– Kendisinin sermayesinin çoğunluğuna, başka bir işletmenin tek başına veya bağlı işletmeleriyle birlikte müştereken sahip olması durumunda bu işletmeler bağlı işletme olarak nitelendirilir.
Yönetmelik uyarınca bir işletmenin sermayesinin %25 veya fazlasının müştereken veya tek başına 8. maddenin 3. fıkrasında sayılanlar dışında bir veya birden fazla kamu kurum veya kuruluşu ile bu niteliği haiz olan kurum ve kuruluşların kontrolünde olması hâlinde bu işletmeler KOBİ sayılmaz.
Bir işletmede çalışanların toplam sayısı, o işletmedeki yıllık iş birimlerinin toplam sayısına göre belirlenir. Yönetmeliğin uygulanmasında, ilgili işletmede sadece hizmet akdi ile çalıştırılanlar çalışan sayılır. İşletmelerin mali durum ve çalışan sayılarının belirlenmesinde yıllık olarak hesaplanan son veriler kullanılır.
Beyanlar, ilgili kuruma yazılı olarak yapılabileceği gibi elektronik ortamda da yapılabilir.
Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.
